Biurowiec na Ritterstrasse
W modnej dzielnicy Berlina Kreuzbergu powstał budynek biurowy na miarę cyfrowego ducha czasu – Przemysłu 4.0. Jego wyrazista fasada wykonana jest z betonowych prefabrykatów, nadając budynkowi niepowtarzalny, kreujący tożsamość wyraz.
Ulica Ritterstraße przebiega przez zabytkową część dzielnicy Kreuzberg, między Moritzplatz a Kottbusser Tor. Obszar ten jest tradycyjnie znany jako Rollkutscher-Viertel. Tam, gdzie przed II wojną światową znajdowała się niezwykle gęsta zabudowa wielorodzinna z fabrykami i przylegającymi do nich wąskimi, słabo oświetlonymi podwórkami, dziś ponownie pojawiają się przedsiębiorstwa. Nowy rozwój, konieczny po rozległych zniszczeniach II wojny światowej, otworzył dziedzińce, a od upadku muru berlińskiego stopniowo przywracano miejską jedność bloku.
Nowy budynek przy Ritterstraße 16 jest połączony z trzema zaporami ogniowymi tworzącymi nową jednostkę komercyjną, która obejmuje dwa dziedzińce. Obiekt ma powierzchnię brutto 9000 m² i wznosi się na sześć pełnych kondygnacji, a w jego skład wchodzi podziemny parking na 12 samochodów i 68 rowerów, nowoczesną nieruchomość biurową oraz tzw. „budynek multi-tenant”. Panuje tu cyfrowy zeitgeist, a firmy, które nazywają ten budynek swoim domem, to w niemal wszystkich przypadkach przedstawiciele modnego dziś Przemysłu 4.0.
Nowoczesna typologia budynków
Budynek przy Ritterstraße 16 jest doskonałym przykładem nowoczesnej typologii budynków komercyjnych. Do biur wchodzi się w tradycyjny sposób, przez dużą bramę, która prowadzi przez łukowate skrzydło budynku na rozległy dziedziniec. Stamtąd lobby prowadzi do windy, klatki schodowej i lokali biurowych o powierzchni do 400 m². Każdy lokal posiada własną loggię lub taras na dachu. Fragmenty fasady o długości do 40 m są podzielone na segmenty pod względem wzornictwa i funkcji, a tym samym rozbite. Fasada z prefabrykatów betonowych otacza rdzeń konstrukcyjny niczym sieć – w terminologii architektonicznej określa się to mianem „kreatywnej tkaniny”. Nieprzerwane linie jaskrawych, białych betonowych słupów zdobią tę tkaninę, która oplata cały budynek, w tym wejście na dziedziniec, wjazd do podziemnego garażu, loggie i tarasy na dachu. Pracowni Richter Musikowski udało się diametralnie przeobrazić tradycyjne podwórka Kreuzbergu, więc zamiast wąskich uliczek i ciemnych budynków, panuje tu klimat otwartych, zalanych światłem dziennym przestrzeni i pomieszczeń.
Wszędzie jest jasno, otwarcie i przyjaźnie, czy to w biurach, loggiach, na tarasach, czy na dziedzińcach. Wszystkie elewacje, wychodzące na ulicę lub dziedziniec, są wykonane według tej samej formuły: delikatne, ciemnobrązowe aluminiowe okna stanowią pierwszą warstwę, tworzącą funkcjonalny i barwny kontrast z solidną i jaśniejszą powierzchnią bezpośrednio przed nimi. Razem obie warstwy składają się na głęboko odsuniętą fasadę o imponującej prezencji. Samonośne, prostokątne betonowe ramy i rozpórki o delikatnym odcieniu przypominającym marmur karraryjski są wykonane ze specjalnej mieszanki betonowej z powłoką hydrofobową. Długość każdej z nich waha się od 3,75 do 6,25 m. Cechą charakterystyczną tej metody konstrukcyjnej są ukośne wsporniki nachylone pod kątem 75 stopni w każdym z prostokątów elewacji. Wsporniki te z niemal figlarną lekkością nadają samonośnej betonowej elewacji dodatkową sztywność. Widok przedstawia segmenty z trzema, czterema i pięcioma oknami z przynależnymi prefabrykowanymi betonowymi elementami.
Solidność z wrażeniem lekkości
Pomimo konsystencji materiału i ciężaru betonu, sam budynek sprawia wrażenie lekkiego. Solidne, betonowe ramy i rozpórki o wymiarach 625 x 300 cm zostały fabrycznie wypiaskowane, co przy bliższym przyjrzeniu się wydaje się nadawać im otwartą porowatość i ziarnistość. Z daleka powierzchnie tych betonowych elementów prezentują się aksamitnie gładko. Precyzyjne szczeliny cieniowe oddzielają każdą betonową ramę od siebie, tworząc duże spoiny w odpowiednio proporcjonalnej elewacji. W rezultacie budynek nie wygląda jak sztywna bryła, lecz ma niemal taneczną lekkość. Subtelne betonowe akcenty w połączeniu z efektem uzyskanym dzięki piaskowaniu znacząco przyczyniają się do wrażenia lekkości. Betonowa siatka elewacji zamiast być zamkniętą, wydaje się otwarta, przejrzysta i gościnna. Pod względem konstrukcyjnym wszystkie elementy betonowe są samonośne. Są one umieszczone przed właściwą konstrukcją budynku, połączone ze sobą łącznikami wtykowymi i przymocowane kotwami do żelbetowej konstrukcji szkieletowej.
Pod względem detali elewacja ma więcej do zaoferowania. Pomimo głębi i kontrastu kolorystycznego z aluminiowym frontem okna, na uwagę zasługuje jej strukturalna spójność stanowiąca „kreatywną tkaninę”. Wszystkie aspekty funkcjonalne, takie jak odprowadzanie wody, ochrona przeciwsłoneczna itp. są całkowicie ukryte. W rezultacie uzyskano wyraźnie zarysowane i rozgraniczone przejścia z jednego materiału, a nawet funkcji, do następnego. To drugie charakteryzuje się również drobnymi subtelnościami. Na przykład wszystkie powierzchnie betonowej elewacji, na których może zbierać się woda deszczowa, są lekko nachylone i wyposażone w odpowiednie okapniki tam, gdzie to konieczne. Harmonia wyłania się z nadrzędnej gry powierzchni i materiałów, jak np. odsłonięty beton współgrający z drewnianą podłogą loggii i tarasów oraz siatka ze stali nierdzewnej ścianek ochronnych w połączeniu z anodowaną blachą.
Prefabrykowane części ku przyszłości
Zastosowanie prefabrykowanych elementów betonowych w elewacji budynku przy Ritterstraße 16 to dla architektów z Richter Musikowski absolutna nowość. Mimo to szybko udało im się nadać budynkowi silną tożsamość, wyrazistość i rozpoznawalną formę w stosunku do sąsiednich obiektów. Budynek mieszkalny z lat siedemdziesiątych po drugiej stronie ulicy z łatwością wyznacza motyw przewodni swoim surowym wzorem styków odsłoniętych płyt elewacyjnych z betonu kruszywowego. Pracownika Richter Musikowski wzięła to pod uwagę i stworzyła oszałamiający współczesny ekwiwalent.
